PLAC KOSSAKA

typ: projekt konkursowy (III NAGRODA)

realizacja: 2021

lokalizacja: Kraków, PL

status: koncepcja

powierzchnia: 2860 mkw

Las i miasto jako jedno: skojarzenie z jednej strony trochę dziwne, z drugiej na pewno nie bezprecedensowe. Coraz częściej to połączenie jest atutem wyznaczającym wyższą jakość życia miejskiego, funkcjonującego w rzeczywistości środowiskowej, a nie tylko w sferze teorii czy estetyki. Nasz projekt przewiduje lokalizację lasu (jego wycinka) w skali mikro, w centrum miasta, nawiązując dialog z modernistyczną scenerią miejską, w tym z punktami orientacyjnymi, takimi jak Bulwar Czerwieński z Wawelem w dalszej perspektywie, Kossakówką i skwerem wzdłuż ul. Retoryka. Kształt placu jest wypadkową tych głównych osi widokowych krzyżujących sie w samym sercu placu. Las zamknięty w wielkiej donicy, niczym kwiat ozdobny będący częścią każdego salonu. Jest nie tylko elementem dekoracyjnym, ale i użytkowym, zielonym akcentem w gęsto zurbanizowanej tkance miasta. We wrześniu 2019 roku na stadionie piłkarskim w Klagenfurcie została otwarta największą wówczas instalacja artystyczna zatytułowana “FOR FOREST - The unending Attraction of Nature. Przekształcała ona murawę boiska w rodzimy las środkowoeuropejski. Instalacja stworzona przez szwajcarskiego artystę Klausa Littmana, zainspirowanego dystopijnym rysunkiem austriackiego architekta Maxa Peintnera, porusza ważny temat degradacji środowiska działaniami człowieka. Zamknięcie lasu w kubaturze stadionu sugeruje, że kiedyś przyrodę będzie można znaleźć tylko w specjalnie przeznaczonych miejscach, tak jak zwierzęta dzisiaj w ogrodach zoologicznych. Nasz projekt, poza walorami środowiskowymi, może być postrzegany jako instalacja artystyczna gdzie drzewa stanowią dzieło sztuki, reprezentują las, są jego ambasadą w centrum Krakowa, która sprzeciwia sie katastroficznej wizji Peintnera.

Plac Kossaka

Projekt zakłada utworzenie w ścisłym centrum miasta gęstej enklawy zieleni. Obsadzenie jej rodzimymi, lokalnymi drzewami uzupełnionymi w dolnych partiach krzewami i trawami ozdobnymi. Ukształtowaniu terenu jest zróżnicowane. Przy istniejących drzewach, w celu zapewnienia ich żywotności, poziom terenu zostaje na niezmienionym poziomie (wszystkie drzewa, których grubość pnia przekracza 10cm zostały w projekcie zachowane). Przy krawędziach teren zostaje podniesiony o ok 60cm tak by przechodzień nie miał poczucia pustki, by roślinność sprawiała wrażenie bycia na wyciągnięcie ręki. Dookoła całego terenu została zaprojektowana ławka - mebel miejski. Wzdłuż ul. Zwierzynieckiej oferuje ona widok na Wawel. Od strony kamienic przy Pl. Kossaka 1-3 oraz wzdłuż ul. Morawskiego daje możliwość rozwoju kawiarniom i ogródkom letnim, które mogą korzystać z mebla. Układ alejek uniemożliwia patrzenie na przestrzał placu. Na zamknięciu każdej osi widokowej jest las. Dopiero po wejściu do wnętrza, na centralnie ulokowanym skrzyżowaniu, otwierają się widoki w każdym z trzech wcześniej wymienionych kierunków. Po środku założenia znajduje się “polana”, otwarcie na niebo, na którym umiejscowiono drewniany mebel będący częściowo ławką, częściowo leżanką sprzyjającą odpoczynkowi wśród drzew.

Wszystkie elementy małej architektury, faktura posadzki oraz obicia murków oporowych wykonane są z jasnych materiałów (wodoodporna sklejka, jasny beton, deski z modrzewia syberyjskiego), mocno kontrastujących z zacienionymi częściami krzewów i drzew. Dzięki temu nawet nocą, przy oświetleniu taśmami LED, wnętrze założenia nie będzie ciemne i nie będzie dyskomfortowe dla przechodnia. Alejki wewnątrz enklawy zieleni zaprojektowano przepuszczającej wodę deszczową nawierzchni mineralnej, natomiast ścieżki i ulice wokół placu planuje się wykonać z płyt kamiennych - granit płomieniowany. Projektuje się nasadzenia drzew w sposób niekolidujący z istniejącą infrastrukturą. Projekt uwzględnia pasy serwisowe o szerokości min 2m od przebiegającej przez plac sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i sieci ciepłowniczej z dopuszczeniem sadzenia w tych miejscach traw ozdobnych i krzewów w sposób zapewniający ciągłość sieci oraz dostęp w sytuacji awaryjnej. Sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne planuje się zabezpieczyć na zasadach ustalonych z ich dysponentami.